Lesmateriaal: Onderzoekend leren
Hoogbegaafde kinderen hebben een grote leerhonger. Wanneer zij ergens in geïnteresseerd zijn, willen zij er van alles over weten. Op hun manier. Vaak willen zij zelf dingen ontdekken. Ze zijn nieuwsgierig naar het hoe en waarom en nemen niet altijd zomaar aan wat hen wordt verteld.
Een onderwijsmethode die over het algemeen goed aansluit bij hoogbegaafde kinderen (ook bij hele jonge kinderen), is onderzoekend leren. Bij onderzoekend leren kunnen zij zelf actief kennis opdoen. Uiteraard blijft het belangrijk om hen hier goed bij te begeleiden, zonder het te makkelijk voor hen te maken.
Wat is onderzoekend leren?
Onderzoekend leren is een hele effectieve manier van leren, mits leerlingen op de juiste manier worden ondersteund. Bij onderzoekend leren leert het kind actief door zelf een onderzoek op te zetten en uit te voeren. Zij kunnen zelf de complete onderzoekscyclus doorlopen of slechts een stukje hiervan.
Een onderzoekscyclus bestaat uit vijf fasen die het kind iteratief of aaneengesloten kan doorlopen (Pedaste et al., 2015):
- Oriëntatiefase
In de oriëntatiefase krijgt het kind informatie of gaat het informatie opzoeken en verwerken over een onderwerp. Op basis hiervan formuleert het een soort probleemstelling, iets wat het kan onderzoeken.
- Conceptualisatiefase
In de conceptualisatiefase gaat het kind een onderzoeksvraag formuleren en/of een hypothese opstellen. Deze is SMART geformuleerd: Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Relevant en Tijdgebonden. De onderzoeksvraag en/of hypothese sluit aan op de informatie uit de oriëntatiefase.
- Onderzoeksfase
In de onderzoeksfase bedenkt het kind hoe het antwoord kan krijgen op de onderzoeksvraag of hoe het de hypothese kan testen. Het kind maakt een onderzoeksopzet en voert het onderzoek uit. Ook neemt het de resultaten van het onderzoek waar en legt deze vast.
- Conclusiefase
Op basis van het uitgevoerde onderzoek en de eerdere informatie die het kind al had over het onderwerp, trekt het in de conclusiefase een of meerdere conclusies. De inzichten die het kind op heeft gedaan uit het onderzoek worden gekoppeld aan wat er al over bekend was. Het kind beantwoordt de onderzoeksvraag en/of neemt de hypothese aan of verwerpt deze.
- Discussiefase
In de laatste fase van onderzoekend leren communiceert het kind de bevindingen naar anderen. Het kind reflecteert ook over het onderzoeksproces; wat ging er goed, wat ging er minder goed, wat kan van invloed zijn geweest op de resultaten en hoe zijn de resultaten daardoor mogelijk beïnvloed? Wat zou het kind een volgende keer op dezelfde manier doen en wat zou het anders doen? Welke nieuwe onderzoeken stelt het kind voor om nog meer te weten te komen over het onderwerp?
Materiaal door Bijzonder unIQ
Bij Bijzonder unIQ ontwikkel ik materiaal speciaal voor hoogbegaafde kinderen. Dit materiaal sluit aan op de leerdoelen van SLO. Het is ook mogelijk om materiaal op jouw verzoek door mij te laten ontwikkelen. Bij het afnemen van materiaal ondersteun ik je graag bij een juiste inzet ervan binnen het onderwijs.
Al sinds 2012 ben ik bezig met het ontwikkelen en onderzoeken van (online) leeromgevingen, het ontwikkelen van labs en tools, syllabi, inspirerende opdrachten en begeleiding binnen het onderwijs.